Mohort Mohort
1747
BLOG

Wołyń/Galicja Wsch. - grudzień 1943

Mohort Mohort Historia Obserwuj temat Obserwuj notkę 2

Udało się ustalić, że w grudniu 1943r. z rąk nacjonalistów ukraińskich zginęło co najmniej 1453 Polaków, w tym: 756 na Wołyniu, 337 w b. woj. tarnopolskim, 168 w b. woj. lwowskim, 62 w b. woj. stanisławowskim oraz 130 na Lubelszczyźnie. Wliczono tu ofiary zbrodni niemiecko-ukraińskich: 72 na Lubelszczyźnie (SS-Galizien) i 52 na Wołyniu (ukraińskie Sicherdienst).

Ważniejsze ludobójcze akcje OUN i UPA:

6-7 grudnia 1943 – rzezie na północno-wschodnim Wołyniu, podczas których zginęło ok. 137 osób (miejscowości Okopy, Dołhań, Budki Borowskie).

24-26 grudnia 1943 – kolejne krwawe święta wyprawione Polakom przez banderowców. Opisy zbrodni wskazują, że napadów w tym czasie nie mógł odmówić sobie szczególnie zdemoralizowany, sadystyczny element. Podczas wieczerzy wigilijnej we wsi Wołochy (pow. Brody, woj. Tarnopol) porwano od świątecznego stołu troje ludzi, w tym Dymitra Benedyka, Ukraińca, którego zmasakrowane zwłoki znaleziono później w lesie. Mówiono, że była to kara za odmowę zamordowania polskiej żony i teścia. W Ołyce (pow. Łuck, Wołyń) w wieczór wigilijny zarąbano 42 osoby. W ataku na przedmieścia Łucka (Wołyń) zamordowano ponad 100 osób. W jednym z domów szczątki poćwiartowanych ofiar rozłożono na talerzach wieczerzy wigilijnej. Zamordowano też zamężną z Polakiem Ukrainkę o nazwisku Wójcik za to, że postawiła w polskie święto choinkę.
Pierwszego dnia świąt UPA oraz bandy chłopów ukraińskich prowadzone przez duchownego prawosławnego w szatach liturgicznych zaatakowały jednocześnie 5 polskich osiedli w powiecie kowelskim (Janówka, Radomle, Stanisławówka, Batyń i Lublatyn). Zanim napadniętym przyszła z pomocą kompania AK z Kupiczowa, zginęło ok. 100 Polaków.
Łącznie w Wigilię i święta Bożego Narodzenia 1943r. w napadach na ok. 30 miejscowości na Wołyniu i Wschodniej Galicji nacjonaliści ukraińscy zabili co najmniej 458 osób.

30. grudnia UPA zaatakowała opuszczone przez Niemców Beresteczko (pow. Horochów, Wołyń). Kilkadziesiąt polskich rodzin schroniło się w klasztorze i przyległych budynkach, bronionych przez samoobronę i polskich szucmanów. Nieskuteczne oblężenie trwało 2 doby. W podobny sposób przez kilka dni bronili się Polacy w Nieświczu (pow. Łuck).

Nie udało się ustalić daty dziennej napadów na Boratyn (pow. Sokal) i Niemirów (pow. Rawa Ruska, obie miejscowości w b. woj. lwowskim), gdzie miało paść po kilkadziesiąt ofiar.

W grudniu 1943r. w związku ze zbliżaniem się frontu sowieckiego Służba Bezpieczeństwa OUN przeprowadziła czystkę wśród własnego „niepewnego elementu” czyli osób podejrzewanych o prosowieckie sympatie. „SB na dole rozstrzeliwuje na prawo i lewo” – mówił meldunek UPA z 4.12.1943. Przykład takiej (niedoszłej) egzekucji podają Siemaszkowie: wciągniętą pod przymusem do pracy na rzecz UPA Czeszkę Holaskovą zamierzał rozstrzelać dowódca rajonu Kazmiruk. Nie dopuścił do tego inny upowiec, wcześniej czerwonoarmista, zakochany w Holaskovej, który zastrzelił Kazmiruka i zbiegł ze swoją wybranką.
W podobny sposób UPA rozprawiła się z Żydami, których wcześniej oszczędzono i wykorzystywano wykonywania prac rzemieślniczych na rzecz tej formacji. Przed nadejściem Armii Czerwonej niemal wszystkich Żydów „zlikwidowano”.

Antyniemieckie akcje UPA:
Trudno w to uwierzyć, ale w grudniu 1943 odnotowano zaledwie… jedno starcie UPA z Niemcami, i to z udziałem… Azerów, którzy przeszli na stronę ukraińskich nacjonalistów. 8.grudnia mieli oni zabić 8 Niemców we wsi Piwcze.
Oprócz tego miały miejsce dwa spięcia UNS (UPA) z Niemcami w Galicji: według G.Motyki powołującego się na upowską historiografię w rejonie Doliny 8. grudnia ”upowcy (zręcznie manewrując) uniknęli walki” a 24. grudnia „zmuszono do ucieczki” grupę rabujących Niemców we wsi Czeremoszno.
Doszło za to do porozumienia z wojskami węgierskimi (sojusznikami Niemiec), stacjonującymi na zachodniej Ukrainie, w wyniku którego UPA uzyskała większą swobodę działania. Także z Niemcami zawierano podobne lokalne porozumienia (np. z dowódcą upowskim „Sosenką” na Wołyniu).
Nietrudno się domyślić, że wygaszanie walk i porozumiewanie się UPA z okupantem niemieckim było związane z nadejściem frontu sowieckiego i niechęcią UPA do zaszkodzenia walczącym Niemcom.

Walki polsko-ukraińskie i odwety:
1.12.1943 AK w kolonii Ostwowy (pow. Luboml, Wołyń) odparła atak bojówki UPA ze Sztunia. Zginęło dwóch akowców.
Także 1.12.1943, wg ukraińskiego krajoznawcy J.Caruka, „polska bojówka napadła na wieś Strzelecka (powiat włodzimierski), zabito 47 osób”. Co ciekawe, taką samą liczbę ofiar padłych w grudniu’43 w tej miejscowości, tyle że Polaków, podają Siemaszkowie. Wypada wierzyć Siemaszkom; w kolonii Strzeleckiej mieszkało tylko kilka ukraińskich rodzin, poza tym Caruk z innych powodów jest mało wiarygodny.
8.12.1943 – wymiana ognia między oddziałem AK por. K. Filipowicza „Korda” a upowcami w Wiszniowie (pow. Luboml). Po stronie UPA były bliżej niesprecyzowane ofiary.
W połowie grudnia, w nocy UPA zaatakowała wieś Rudnia Lwa, gdzie przebywał oddział AK Władysława Kochańskiego „Bomby”. Po kilkugodzinnym boju atak został odparty a Ukraińcy stracili 17 zabitych.
18.12.1943 polski komunistyczny oddział im. Kościuszki i cz. oddziału im. Stalina zaatakowały bazę nacjonalistów w Łachwiczach (Polesie). Bojówka OUN ostrzeliwując się, wycofała się z wioski. Wg upowskiego meldunku partyzanci zabili 25 osób, spalili pół wioski i ograbili ją.
22.12.1943r. oddział AK zabił w Wydżgowie (pow. Włodzimierz Wołyński) 4 upowców i popa Pokrowśkiego, jak piszą Siemaszkowie, „mającego udział w mordowaniu Polaków”.
W grudniu 1943 (brak daty dziennej) w odwecie za dokonane napady, samoobrona z Antonówki zaatakowała ukraińskie wsie Berezie, Białostok i Litwa (pow. Łuck, Wołyń). Spalono opustoszałe Berezie i 20 zabudowań w Białostoku.
Również w grudniu 1943 (brak daty dziennej) polscy partyzanci pod dowództwem por. Sylwestra Brokowskiego „Bogorii” zabili w kolonii Karolówka (pow. Włodzimierz Wołyński) Ukraińca wsławionego mordami na Polakach, a także kilku innych Ukraińców w kolonii Strzeleckiej i Stężarzycach.
W potyczce patrolu samoobrony ze Skurcza z upowcami we wsi Watyniec (pow. Horochów, Wołyń) zginęło dwóch upowców.

Inne wydarzenia godne uwagi:

1.12.1943 Maksym Boroweć-„Taras Bulba”, którego partyzantkę rozbili i przejęli banderowcy, został aresztowany przez Niemców w Warszawie (gdzie udał się na rozmowy z nimi) i został umieszczony w Sachsenchausen.

20 (lub 22) grudnia 1943r. dowódca oddziału partyzanckiego AK z Huty Starej (Wołyń) por. Władysław Kochański „Bomba” został podstępnie porwany przez sowieckich partyzantów ze zgrupowania gen. Naumowa. Zabito przy tym 11 ludzi z otoczenia „Bomby”. Sam Kochański został przetransportowany do Moskwy i uwięziony na Łubiance. Skazany na długoletnie więzienie, do kraju powrócił dopiero w 1956r.
Strata dowództwa zaskutkowała częściowym rozkładem oddziału „Bomby”. W końcu dowodzenie oddziałem przejął Feliks Szczepaniak „Słucki”, któremu ze 180 ludźmi po 4-dniowym ciężkim marszu udało się dotrzeć do Przebraża.

W grudniu 1943 odbyła się we Lwowie II konferencja OUN Bandery. Zdecydowano o przekształceniu galicyjskiej Ukraińskiej Narodowej Samoobrony w UPA. Mógł to być zwiastun rozpoczęcia masowej „antypolskiej akcji” we Wschodniej Galicji.

Pod koniec grudnia 1943r. Armia Czerwona dotarła do wschodnich granic II RP. W związku z tym oddziały partyzanckie AK z Wołynia rozpoczęły koncentrację dla przeprowadzenia planu „Burza”.

Mohort
O mnie Mohort

Mohort Wypromuj również swoją stronę Ten blog powstał w 2008 roku z myślą o tych Polakach, którzy nic nie wiedzą o ludobójstwie OUN-UPA. Postawiłem sobie za cel opisanie tych tragicznych wydarzeń w porządku chronologicznym, w ich 65-tą rocznicę. Liczby: Wołyń: 60 tys. zabitych Tarnopolskie: 28 tys. zabitych Lwowskie: 25 tys. zabitych Stanisławowskie: 18 tys. zabitych Lubelskie: 3 tys. zabitych Polesie: ? tys. zabitych (są to szacunki polskich ofiar OUN i UPA wg Ewy Siemaszko) Kilkadziesiąt tysięcy Ukraińców zabitych przez OUN i UPA. 10-15 tys. Ukraińców zabitych w polskich akcjach odwetowych i walkach (wg dr. G. Motyki). Wg prof. W. Filara było to 5,7 tys.) ___________ Powstanie tego blogu sprowokowała inicjatywa prezydenta Ukrainy Wiktora Juszczenki. Komentujących uprasza się o zachowanie szacunku dla narodu ukraińskiego. Autor bloga uważa, że UPA była wrzodem na ciele tego narodu i nie można jej winami obciążać ogółu Ukraińców. Z tego powodu nie domagam się żadnych przeprosin od przedstawicieli państwa ukraińskiego. Nie jestem historykiem, raczej miłośnikiem historii. Nowym czytelnikom zalecam czytanie notek po kolei zaczynając od najstarszej. Tekst bloga (do maja 2009) jest dostępny w 4 plikach PDF: część I, część II, część III, część IV Potrzebującym informacji "w pigułce" proponuję kliknięcie tagu podsumowania. Moje notki: LUTY 2008: 1. 9.02.1943. Parośla - krwawe preludium. 2. II RP - surowa macocha 3. Śmierć, śmierć, Lachom śmierć! 4. Dlaczego Wołyń? 5. Karty MARZEC 2008: 6. Ni Lacha, ni Żyda 7. Patrioci, kolaboranci czy zdrajcy? 8. Powstanie, ale jakie? 9. Krzyż 10. 26.03.1943. Masakra w Lipnikach 11. Kto tu był bohaterem, Wiktorze Juszczenko? KWIECIEŃ 2008: 12. Wołyń na początku 1943r. Spóźniony wstęp. 13. Polnische Schutzmannschaften - w służbie III Rzeszy i Polaków 14. Zagłada. Trzy historie. 15. Polska samoobrona na Wołyniu 16. Świece ofiarne w Janowej Dolinie 17. Wielki tekst Rafała Ziemkiewicza 18. Dwie prawdy 19. Wołyń - kwiecień 1943 MAJ 2008 20. Trzeciomajowe zwycięstwo 21. Co widać przez pomarańczowe okulary 22. Boh żywe 23. Pszenica i kąkol 24. "Jutro" Kłyma Sawura 25. O złych i dobrych esesmanach 26. Chłopi vs. burżuje czyli walka klas? 27. Prawdziwi bohaterowie 28. Wołyń - maj 1943 CZERWIEC 2008 29. 2. czerwca - zemsta za... 30. Moja Rywingate 31. Czerwone Zielone Święta 32. "Ukraińcy mają potężną pracę do wykonania" - frapujący wywiad z Krzesimirem Dębskim 33. Skandal z prezydentem Kaczyńskim w tle 34. Rozkaz numer 1 35. Sprawa Martynowśkiego 36. O najpiękniejszej dziewczynie w Koszowie 37. Wołyń - czerwiec 1943 LIPIEC 2008: 38. 4-5 lipca 1943 - pierwsza bitwa o Przebraże 39. Nie zapomnij Ty o nas, o, święta! 40. Konferencja o ludobójstwie OUN-UPA: zaproszenie ŚZŻAK i IPN 41. Wołyń i Galicja Katyniem współczesnej Polski 42. „Wspomnij na mnie, gdy przyjdziesz do swego...” 43. 14.07.1943 - słońce zachodzi nad Kołodnem 44. O tym, jak Ukrainiec Szopiak robił użytek ze swojej kosy 45. Upadek Huty Stepańskiej 46. Politycy ręce precz od historii! 47. Mysterium iniquitatis - czy w człowieku drzemie Demon? 48. Bitwa o chleb 49. Wołyń - lipiec 1943 SIERPIEŃ 2008 50. Pułkownik Niewiński wciąż walczy 51. Przystanek Bandera 52. Bulba-Boroweć pisze list 53. Remanenty - przegląd prasy ukraińskiej 54. Sprawiedliwość "Muchy" 55. O buncie /grzesiowi dedykuję/ 56. Wniebowzięcie 57. 30.08.1943 - Wola Ostrowiecka i Ostrówki 58. Trzecia bitwa o Przebraże czyli wojna, której nie było 59. Wołyń/Galicja Wsch. - sierpień 1943 WRZESIEŃ 2008 60. Dekonstrukcja mitu 61. Konstrukcja mitu, czyli bezpieka i IPN prawdę ci powiedzą 62. Nigdy nikogo życia nie pozbawi... 63. Wołyń/Galicja Wsch. - wrzesień 1943 PAŹDZIERNIK 2008: 64. Święte słowa Johna-Paula Himki 65. Retrospekcje: wojna polsko-ukraińska 1918-1919 66. Zastraszyć księdza 67. Wołyń/Galicja Wsch. - październik 1943 LISTOPAD 2008: 68. W telewizji pokazali 69. Ocalić od zapomnienia 70. 16.11.1943 - zwycięstwo "Bomby" 71. Wiktor Poliszczuk (1925-2008) 72. Wojciechowski, podejdź no do płota! 73. Wołyń/Galicja Wsch. - listopad 1943 GRUDZIEŃ 2008: 74. "Brutalny, bezrefleksyjny, fanatyczny" - ks. Isakowicz-Zaleski 75. Angela Merkel: Niemcy wybaczają Polakom Auschwitz 76. Męczennik o. Ludwik Wrodarczyk 77. Prawdziwi bohaterowie (2) 78. Wigilia A.D. 1943 79. Wołyń/Galicja Wsch. - grudzień 1943 STYCZEŃ 2009: 80. Stepan Bandera - ukraiński bin Laden 81. Czarna sukienka czyli o leśnikach 82. Odsiecz Ołyki 83. 27 Wołyńska Dywizja Piechoty AK 84. Gdzie są mężczyźni? 85. Wołyń/Galicja/Lubelszczyzna - styczeń 1944 LUTY 2009: 86. Hanaczów stawia opór 87. Czy na Ukrainie będą burzyć polskie pomniki? 88. Retrospekcje: Galicja 89. Szlachta 90. Inaczej 91. Ratunku, Polacy mnie biją! 92. Czerwone noce w powiecie rohatyńskim 93. Po Wołyniu była Galicja  94. Przypadek 95. Huta Pieniacka - największa zbrodnia na wsi polskiej 96. Wołyń/Galicja/Lubelszczyzna - luty 1944 MARZEC 2009: 97. Retrospekcje: Zamojszczyzna 98. Obraz zbliżony do prawdy i prawda 99. Odwet 100. Legenda – nie legenda 101. Prawdziwi bohaterowie (3) 102. Jaja po wołyńsku – z książki kucharskiej redaktora W. 103. Historia z perspektywy żaby 104. Wierszem 105. Szok 106. Wołyń/Galicja/Lubelszczyzna - marzec 1944 KWIECIEŃ 2009: 107. Drugie życie... morderców 108. Ostatnia niedziela 109. Prawdziwi bohaterowie (4) 110. Pomóżmy Wiktorowi Juszczence! 111. Kto dziś pamięta o Ormianach? 112. Bitwa pod Hurbami 113. Wołyń/Galicja/Lubelszczyzna – kwiecień 1944 MAJ 2009: 114. Rektorowi KUL pro memoria 115. Zapomniane wypędzenia 116. O pomnikach, profanacjach, polityce i piłce (nożnej) 117. ”Gonił nas człowiek z siekierą”, ale to nie było tak, jak myślicie 118. Wielka Polska o nich zapomniała! 119. Galicja/Lubelszczyzna/Wołyń - maj 1944 CZERWIEC 2009: 120. Bratni naród na Kresach 121. Jeszcze o Ziemkiewiczu 122. Nie-Cała prawda 123. Negacjonista 124. Bajka 125. Galicja/Lubelszczyzna/Wołyń - czerwiec 1944 LIPIEC 2009: 126. Dishonoris causa 127. Jak to było z piłami na Wołyniu 128. Chcemy innej historii! 129. Polska samoobrona we Wschodniej Galicji 130. Galicja/Lubelszczyzna/Wołyń - lipiec 1944 SIERPIEŃ 2009: 131. Alternatywna trasa rajdu Bandery 132. Krakowskimi śladami Stepana Bandery 133. Kolejny ważny tekst Wołodymyra Pawliwa 134. Galicja/Lubelszczyzna/Wołyń - sierpień 1944 WRZESIEŃ 2009: 135. Istriebitielnyje Bataliony - w służbie NKWD i Polaków 136. Galicja/Wołyń - wrzesień 1944 (+ Legnica!) PAŹDZIERNIK 2009: 137. SB – fałszywi bohaterowie 138. Galicja/Wołyń - październik 1944 (+ Legnica bis) LISTOPAD 2009: 139. Karta się odwraca 140. Galicja/Wołyń – listopad 1944 GRUDZIEŃ 2009: 141. Tylko we Lwowie 142. Ihrowicka kolęda 143. Galicja/Lubelszczyzna/Wołyń - grudzień 1944 STYCZEŃ 2010: 144. Niezwykła historia jakich było wiele 145. Wikipedia pod specjalnym nadzorem 146. Galicja/Lubelszczyzna/Wołyń - styczeń 1945 LUTY 2010: 147. Juszczenko przegiął 148. Ludobójcy i ludzie 149. Śmierć kata 150. Мила моя, што-то буде з нами? (kresowe mity, nie-mity) 151. Galicja/Wołyń - luty 1945 MARZEC 2010: 152. Spirala odwetu 153. Warto rozmawiać? 154. Koniec 155. Galicja/Lubelszczyzna - marzec 1945 + bojkot zbiórki na KUL KWIECIEŃ 2010: 156. Wyprawa kijowska AD 2010 157. Galicja/Lubelszczyzna - kwiecień 1945 MAJ 2010: 158. Galicja/Lubelszczyzna - maj 1945 CZERWIEC 2010: 159. Galicja/Lubelszczyzna - czerwiec 1945 LIPIEC-SIERPIEŃ 2010: 160. 67. rocznica Krwawej Niedzieli na Wołyniu 161. Galicja/Lubelszczyzna - lipiec-sierpień 1945 WRZESIEŃ 2010: 162. Komu Andrzej Kunert zamierza stawiać pomniki? 163. Galicja/Wołyń/Lubelszczyzna - wrzesień 1945 PAŹDZIERNIK 2010: 164. Nienawiść w polityce 165. Galicja/Lubelszczyzna/Wołyń - październik 1945 LISTOPAD 2010: 166. Ze szczerej piersi się wyrwało... 167. Galicja/Lubelszczyzna - listopad 1945 GRUDZIEŃ 2010-STYCZEŃ 2011: 168. Krwawe świętowanie 169. Skandal w Przemyślu + podsumowanie 12.1945-01.1946 LUTY 2011: 170. Dlaczego dr Motyka nie powinien zasiadać w Radzie IPN 171. Luty 1946 - podsumowanie MARZEC-KWIECIEŃ 2011: 172. Łuny w Bieszczadach 173. Światowe autorytety przypominają o polskich ofiarach Wołynia 174. Marzec-kwiecień 1946 – podsumowanie MAJ-CZERWIEC 2011: 175. Czy Bronisław Komorowski potępi Armię Krajową? 176. Maj-czerwiec 1946 - podsumowanie LIPIEC-SIERPIEŃ 2011: 177. "To my znamy prawdę..." - 68 rocznica rzezi wołyńskich 178. Lipiec-sierpień 1946 - podsumowanie WRZESIEŃ-GRUDZIEŃ 2011: 179. Za co bierze pieniądze radca ambasady RP w Kijowie, p. Hnatiuk? 180. Jak to się robi w Warszawie 181. Ale palma czyli GW vs. Ziemkiewicz, odcinek 1943 182. 5 Professoren und Wahrheit, du bist verloren (+ IX-XII.1946) STYCZEŃ-LUTY 2012: 183. Skandal na Ukrainie + podsumowanie 01-02.1947 MARZEC 2012: 184. Podsumowanie marca 1947 (śmierć gen. Świerczewskiego) KWIECIEŃ-GRUDZIEŃ 2012: 185. Genocidum atrox 186. Awantura o akcję "Wisła" (+podsumowanie) ROK 2013: 187. Walczymy o Dzień Pamięci Męczeństwa Kresowian 188. Elity III RP: nacjonalizm jest OK, byle ukraiński 189. Eksperci – po owocach ich poznacie 190. A ile ofiar zadowoliłoby p. Szeptyckiego? 191. Michnik stoi tam, gdzie OUN ______________________________ "Wychowanie w niepamięci, świadome ukrywanie, czy fałszowanie faktów, stawianie zbrodniarzom pomników to najbardziej podła rzecz, jaka może się wydarzyć cywilizowanym narodom..." Stanisław Srokowski,"Nienawiść" "W interesie naszych narodów leży znormalizowanie naszych stosunków, co wymaga powiedzenia sobie w oczy całej prawdy - ale tylko prawdy." - Jerzy Giedroyć Kontakt: dymitr.mohort[małpa]interia.pl

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura